به طور کلی ثبت برندهای تجاری را به ثبت برند در ایران و ثبت برند بین المللی ( مادرید ) تقسیم می کنند.
واژه ثبت برند بین المللی یا مادرید هر دو به یک معنی می باشد، اما اینکه کلمه مادرید از کجا شکل گرفته و به چه معنا می باشد، را برای شما توضیح خواهیم داد. همانطور که می دانید افراد پس از ثبت شرکت یا ثبت برند خود، فعالیت ها را به صورت قانونی و جدی آغاز می کنند و دارای حق و حقوق بین المللی می باشند. از این رو عده ای از کشور های عضو کنوانسیون پاریس، این قابلیت را فراهم کردند و به صورت کلی با نام WIPO شناخته می شوند.
این کشورها حدودا 85 کشور بوده و از معروف ترین آن ها می توان به: ایران، چین، ترکیه، استرالیا، هلند، اسپانیا، گرجستان، بحرین، بلژیک و … اشاره کرد.
به موجب سیستم مادرید، علامت با توجه به قوانین داخلی هر کشور مورد بررسی قرار می گیرد و سپس وارد طریق بین المللی خود می شود. ثبت بین المللی علائم تجاری (سیستم مادرید) در گام اول با ثبت ملی در اداره کشور مبداء صورت می گیرد. اقدام به درخواست ثبت بین المللی علامت تجاری صرفاَ از طریق اداره مالکیت صنعتی امکان پذیر است . بدین منظور می بایست در مرحله ی اول، فرم اظهارنامه علامت تجاری که شامل مواردی نظیر مشخصات علامت، لیست کالا یا خدمات مرتبط طبق طبقه بندی علائم تجاری است را تکمیل نمود.
در واقع ثبت بین المللی مجموعه ای از ثبت های ملی طبق مقررات داخلی هر کشور تعیین شده می باشد. به طوری که اداره مبدا از انجام طبقه بندی کالاها و خدمات و انتشار علائم در روزنامه رسمی کشور متبوع خویش بی نیاز است. از سویی دیگر، متقاضی با تسلیم یک اظهارنامه بین المللی از طریق اداره مالکیت صنعتی به وایپو می تواند در صورت تمایل در 85 کشور عضو موافقتنامه و پروتکل مادرید یا تعدادی از آن ها بسته به انتخاب خود حمایت از علامت تجاری خود را درخواست و کسب نماید.
بنابراین، مزیت استفاده از آن ساده ، ارزان و موثر بودن آن می باشد یعنی تنها به وسیله یک تقاضانامه بین المللی واحد به یک زبان ( فرانسه ، انگلیسی یا اسپانیولی ) و پرداخت یک تعرفه به فرانک سوئیس، تحصیل و تامین حمایت از علامت تجاری یا خدماتی در کشورهای تعیین شده در فرم درخواست میسر می گردد.
هزینه ثبت بین المللی بعد از تسلیم اظهارنامه به اداره مالکیت صنعتی بر مبنای تعداد طبقات و کشورهای مورد تقاضا به فرانک سوئیس به حساب WIPO قابل پرداخت می باشد.
متقاضی ثبت بین المللی برند و علامت تجاری علاوه بر تکمیل اظهارنامه ثبت بین المللی باید مبلغ مشخصی را به فرانک سوئیس (۶۵۳ فرانک) برای علائم سیاه و سفید و۹۰۳ فرانک سوئیس جهت علائم رنگی به دفتر بین المللی بپردازد و همین طور مبلغ دیگری را برای ثبت علامت در هر یک از کشورها لازم است پرداخت کند و نیز برای کالا و خدمات مازاد بر سه طبقه (هر یک ۷۳ فرانک) را باید به شماره حسابهای مربوطه که در انتهای اظهارنامه ها درج شده است، واریز نماید.
امتیاز این سیستم این است که متقاضی با ثبت یا تسلیم یک فرم اظهارنامه بین المللی به (زبان انگلیسی یا فرانسه) می تواند درصورت تمایل در ۷۳ کشور طرف قرارداد یا تعدادی از آنها بسته به انتخاب خود حمایت از علامت تجاری خود را درخواست وکسب نماید. این دفتر نیز به نوبه خود پس از ثبت علامت در دفتر ثبت بین المللی و بعد از انجام بررسی های مورد نیاز اظهارنامه را برای ادارات مالکیت صنعتی کشورهای مورد نظر تعیین شده در اظهارنامه ثبت بین المللی که حمایت از علامت تجاری در آن کشورها درخواست شده است، خواهد فرستاد.
لازم به ذکر است که هر یک از کشورهای مزبور علامت مورد نظر را براساس مقررات ماهوی خود بررسی کرده و از این اختیار برخوردارند که چنانچه حمایت از علامت مزبور را مغایر با مقررات و منافع ملی خود تشخیص دهند، آن را رد نمایند در غیر این صورت علامت مزبور در آن کشور برای مدت۲۰ سال (۱۰ سال حمایت اولیه و درصورت تجدید علامت برای۱۰ سال دیگر) قابل حمایت خواهد بود.
چه نوع علائم تجاری قابلیت ثبت بین المللی مادرید را دارند؟
طبق قانون، ممکن است علامت تجاری از حروف، اعداد و یا یک یا چند کلمه تشکیل شده باشد. علامت تجاری میتواند شامل شکل، حرف، عدد، علائم برگرفته از نمادهای صوتی و اشکال سه بعدی و یا ترکیبی از اینها باشد. علائم ممکن است از موارد زیر باشد:
علائم تاییدی:
این علائم برای تولیدکنندهها و ارائهدهندههای خدمات مورد استفاده قرار میگیرد. باید برخی استانداردها برای دریافت علائم تأییدی اجرا شود. این علائم به افرادی که محصول آنها با توجه به یکسری استانداردهای تأییدی معین، تولید شده، اعطا میشود.
علائم جمعی:
علائم جمعی به مجموعه یا انجمنهایی داده میشود که اعضای آنها در سطح کیفی مشخصی باشند. مثلاً برای گروه خاصی از مهندسین این علائم بسیار کاربرد دارد.
مزایای ثبت برند مادرید یا بین المللی:
اگر شما جزو افرادی هستید که قصد دارید تا در حوزه بین المللی برند خود را ثبت کنید و از مزایای آن بهره مند شوید، ابتدا باید نشان تجاری خود را در کشور ایران ثبت کرده و پس از آن قادر به فعالیت در امور بین المللی خواهید بود.
شما با استفاده از اداره مالکیت صنعتی و ارائه یک اظهارنامه توسط آن به WIPOیا همان (World Intellectual Property Organization) که به معنای سازمان جهانی مالکیت معنوی می باشد، می توانید در بین 85 کشور فعال در این زمینه، برند خود را مطرح کرده و از مزایای آن استفاده کنید. همچنین پس از آن قادر هستید تا در زمینه صادرات، واردات، شرکت در جلسات تجاری، مناقصات بین المللی و .. فعالیت چشم گیری داشته باشید. برند سازی در حوزه بین الملل می تواند ارتباطات شرکت شما در حوزه جهانی را نیز افزایش دهد.
مزیت استفاده از ثبت بین المللی مادرید:
مزیت استفاده از ثبت بین المللی مادرید، ارزان و موثر بودن آن می باشد، که این امر؛ از طریق ارائه یک تقاضانامه بین المللی واحد، به یک زبان (فرانسه، انگلیسی یا اسپانیولی) و پرداخت یک تعرفه به فرانک سوئیس، تحصیل و تامین حمایت از علائم تجارتی یا خدماتی در کشورهای تعیین شده در فرم درخواست، میسر می گردد. همچنین درصورتی که هرگونه تغییری در علامت ثبت مبدا از طرف دارنده آن صورت گیرد؛ از قبیل تغییر نام، آدرس، مالکیت، تمدید و…. می توان با تکمیل فرم های مربوطه و پرداخت هزینه ای اندک، تغییرات مزبور را در سطح بین المللی اعمال نمود.
افزایش اعتبار برند شما با بهره مندی از قراردادهای جهانی:
زمانی که شما برند و نشان تجاری خود را به صورت بین المللی ثبت نمایید، به صورت خودکار می توانید از قراردادها و معاهده های TRIPS، OHIM، ARIPO و …. بهره مند شوید. این قابلیت باعث می شود تا از نظر قانونی و وسعت کار و تجارت، دست شرکت شما بازتر بوده و با انتخابی هدفمند و هوشمندانه، بتوانید در بازاری وسیع به معرفی و تجارت بپردازید.
کنوانسیون ثبت بین المللی مادرید:
در خصوص تعریف و ماهیت ثبت بین المللی مادرید صحبت نموده و بیان کردیم که این سیستم، به افراد اجازه می دهد با یک هزینه بسیار پایین و روندی آسان، به ثبت بین المللی علامت خود اقدام نمایند.
سیستم بین المللی مادرید، از دو معاهده (موافقت نامه مادرید مصوب 1891 و پروتکل مرتبط با آن مصوب 1989) و همچنین، آیین نامه های مشترک تشکیل شده است. درحال حاضر، اکثر کشورهای جهان عضو این معاهده بوده که ایران نیز در سال 1382 به آن پیوسته است. در جدول زیر امکان دانلود قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به موافقت نامه مادرید راجع به ثبت بین المللی علائم و پروتکل مربوط به آن، فراهم گردیده که افراد می توانند با دانلود آن از جرئیات این معاهده مطلع گردند.
توجه به این نکته ضروری است که این سیستم از طریق دفتر بین المللی وایپو (سازمان جهانی مالکیت فکری) اداره می شود. هر کشور عضو کنوانسیون پاریس برای حمایت از حقوق علائم تجارتی اتباع خویش در سایر کشورها، می تواند عضو موافقت نامه، پروتکل و یا هر دو آن ها گردد. بنابراین، عضویت در موافقت نامه، شرط برای الحاق به پروتکل نبوده و هر کشور می تواند بر حسب نیاز خود به موافقت نامه یا پروتکل یا هر دوی آن ها ملحق شود.
شرایط ثبت بین المللی مادرید:
مطابق با ماده 1 موافقت نامه مادرید، اتباع هر کشور متعاهد می توانند در تمام کشورهای دیگر طرف این موافقت نامه، حمایت از علائم قابل استفاده برای کالاها و خدمات خود را که در کشور مبدا به ثبت رسیده اند، را تضمین کنند. بنابر این شرط تضمین حمایت از علامت تجاری، ثبت آن مطابق با سیستم قانونی ثبت کشور مبدا می باشد.
بنابراین در این راستا، شخص می بایست دو دسته شرط را مورد توجه قرار دهد که شامل ضوابط ثبت ملی علامت تجاری و شرایط ثبت بین المللی مادرید می شود. به جهت آشنایی علاقمندان، در این قسمت از مقاله، ضوابط و شرایط ثبت علامت، در هر یک از این دو سیستم ارائه گردیده است که به شرح زیر می باشد:
شرایط ثبت ملی علامت تجاری:
ایجاد کارتابل در سامانه مرکز مالکیت معنوی
شماره تلفن همراه به نام
عدم ممنوعیت علامت از نظر ماده 32 قانون ثبت علامت تجاری
داشتن ایمیل در دسترس
منحصر به فرد بودن علامت تجاری و غیر تقلیدی بودن آن
شرایط ثبت بین المللی مادرید:
ثبت قانونی علامت در نظام داخلی کشور مبدا
ایجاد کارتابل در سامانه وایپو
تکمیل و ارسال اظهارنامه در سامانه مذکور
تهیه مدارک مورد نیاز:
پرداخت هزینه ثبت همچنین، بر اساس ماده 2 موافقت نامه مادرید؛ در مورد اتباع کشورهایی که به این موافقت نامه ملحق نشده اند، با رعایت شرایطی، همان رفتار معمول در مورد اتباع کشورهای متعاهد، اتخاذ خواهد گردید. ذکر این نکته نیز در این میان حائز اهمیت می باشد که به موجب ماده 6 همین موافقت نامه، ثبت علامت به طور بین المللی در سیستم مادرید، برای مدت بیست سال معتبر است و امکان تجدید ثبت، با وجود شرایط آن، برای متقاضیان امکان پذیر می باشد.
مدارک لازم برای ثبت بین المللی مادرید:
به منظور ثبت بین المللی علامت، شخص می بایست مدارکی را تهیه نموده و به مراجع ذی صلاح تسلیم نماید. از آن جایی که برای ثبت بین المللی مادرید، شخص در ابتدا می بایست علامت خود را به ثبت ملی برساند، فرد هم می بایست مدارک لازم برای ثبت بین المللی را تهیه نماید و هم اقدام به جمع آوری مدارک لازم برای ثبت داخلی کند.
مدارک لازم برای ثبت ملی علامت:
تصویر مدارک هویتی شامل شناسنامه و کارت ملی
شماره موبایل به نام
جواز فعالیت
کارت بازرگانی
وکالت نامه (در مواردی که برای پیگیری امور وکیل اخذ می شود).
گواهی امضا
کپی آگهی تاسیس شرکت و آخرین تغییرات آن (در مواردی که متقاضی شخص حقوقی است.)
مهر شرکت (در مواردی که متقاضی شخص حقوقی است.)
مدارک لازم برای ثبت بین المللی مادرید:
نامه درخواست جهت ثبت بین المللی علامت خطاب به اداره ثبت علائم تجاری با درج اسامی کشورهای مورد نظر .
معرفی نامه بر روی سربرگ شرکت همراه با امضاء مدیران و دارندگان حق امضاء همراه با مهر شرکت (اشخاص حقوقی) و در صورت مراجعه وکیل رسمی ارائه وکالت نامه دادگستری.
کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی مدیران و دارندگان حق امضاء شرکت و روزنامه تاسیس و آخرین تغییرات شرکت (اشخاص حقوقی) و ارائه کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی (اشخاص حقیقی) و درصورت مراجعه وکیل رسمی ارائه وکالت نامه دادگستری.
اظهارنامه یا اصل گواهی ثبت علامت تجاری در ایران جهت رویت و کپی آن جهت ضبط در پرونده یا ارائه کپی مصدق گواهی ثبت علامت تجاری.
تکمیل فرم مخصوص لاتین پس از مشخص شدن کشورهای مورد نظر متقاضی.
برگه محاسبه هزینه ها همراه با مهر و امضاء متقاضی (Fee Calculation)
رسید مربوط به پرداخت هزینه بررسی اظهارنامه ثبت بین المللی
به کاربران توصیه می شود که به جهت صرفه جویی در زمان و هزینه، ابتدا به تهیه مدارک لازم اقدام نموده و سپس اقدام به ثبت علامت خود در مراجع داخلی و بین المللی نمایند. علت این امر آن است که در صورت وجود نقص در مدارک ارسالی، ثبت علامت تجاری فرد با مشکل مواجه گردیده و وی باید، کلیه مراحل را از ابتدا آغاز نماید.
استعلام ثبت المللی مادرید:
قبل از ثبت درخواست علامت تجاری ملی یا بین المللی، جستجو برای علائم تجاری ثبت شده در بازارهای هدف، بسیار مهم است. این امر، به فرد کمک می نماید تا علائم تجاری مشابه یا یکسان با علائم تجاری خود را کشف نموده و بنابراین، از اتلاف هزینه و زمان خود جلوگیری نماید. به همین جهت، این قسمت از مقاله به بیان نحوه استعلام ثبت المللی مادرید، پرداخته شده است.
کلیه اشخاص می توانند از پایگاه داده برند جهانی WIPO برای بررسی علائم تجاری از چندین پایگاه داده ملی و بین المللی استفاده نمایند. به این منظور، شخص می بایست آدرس سامانه وایپو به نشانی wipo.int را در مرورگر خود جست و جو نموده و مطابق تصویر زیر بر روی گزینه Find & Explore و سپس Global Brand Database کلیک نماید.
پس از آن داوطلب به صفحه ای مطابق تصویر زیر هدایت می گردد که لازم است مجددا مانند تصویر، بر روی گزینه Global Brand Database کلیک نماید.
در مرحله بعدی، صفحه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر نمایش داده می شود که فرد می توند با نوشتن نام برند مورد نظر، نسبت به استعلام آن اقدام نماید.
ذکر این نکته در این میان، حائز اهمیت می باشد که می توان از چهار طریق نسبت به استعلام برند جهانی اقدام نمود که شامل استعلام برند با اسم برند، اسم مالک، شماره ثبت و ترکیبی از روش ها می گردد. همچنین، داوطلبان برای استعلام برند های داخلی می توانند به سایت اداره مالکیت معنوی به نشانی iripo.ssaa.ir مراجعه نمایند.
مراحل و نحوه ثبت بین المللی مادرید:
به منظور ثبت بین المللی علامت، شخص می بایست با مراحل و نحوه ثبت بین المللی مادرید آشنا بوده و از جزئیات و نکات آن مطلع باشد. در این میان ممکن است که برخی افراد با فرآیند و نحوه ثبت بین المللی مادرید آشنا نبوده، که به همین دلیل، در این قسمت به روند و چگونگی ثبت این علامت پرداخته شده است.
جهت درخواست ثبت بین المللی علامت تجاری در سایر کشورها، ابتدا بایستی علامت مورد نظر در کشور مبدا به ثبت برسد. بنابراین؛ ثبت داخلی علامت تجاری در کشور مبدا پیش نیاز ثبت بین المللی علامت تجاری در کشورهای عضو سیستم مادرید می باشد. اقدام به درخواست ثبت بین المللی علامت تجاری در ایران، صرفا از طریق اداره مالکیت صنعتی و به موجب تکمیل و ارسال اظهارنامه آن صورت می گیرد.
به این منظور شخص می بایست آدرس سایت اداره مالکیت معنوی به نشانی iripo.ssaa.ir را در مرورگر خود وارد نموده و از طریق گزینه “ثبت نام متقاضی” برای خود حساب کاربری تشکیل دهد.
پس از آن، شخص می بایست با نام کاربری و رمز عبور به حساب کاربری خود وارد شده و به تکمیل و ارسال اظهارنامه از صفحه اصلی کارتابل خود اقدام نماید.
پس از این که شخص، علامت خود را در سیستم ملی کشور متبوع خود به ثبت رساند، می تواند برای ثبت بین المللی علامت درخواست دهد. به این منظور شخص می بایست آدرس wipo.int را در مرورگر خود وارد نموده و گزینه IP Portal login، را از بالای سایت انتخاب نماید.
در صورتی که شخص در وایپو دارای حساب کاربری می باشد، لازم است که نام کاربری و رمز عبور خود را وارد نموده و به حساب خود وارد شود، اما اگر فرد در این سایت ثبت نام ننموده است، لازم است که بر روی گزینه مشخص شده کلیک نماید.
در مرحله بعدی، شخص به صفحه ای هدایت می گردد که لازم است به تکمیل آن اقدام نماید.
پس از تشکیل حساب کاربری شخص می تواند برای ارسال اظهارنامه ثبت بین المللی درخواست دهد. برای ارسال درخواست جدید اظهارنامه بین المللی، شخص می بایست بر روی گزینه درخواست جدید (New application) کلیک نماید.
پس از تکمیل و ارسال اظهارنامه، شخص به صفحه پرداخت هزینه هدایت می شود. در صورت موفقیت در پرداخت هزینه، متقاضی به صورت خودکار وارد صفحه خلاصه (Summary) شده و اظهارنامه بین المللی به اداره مبدا ارسال می شود. متقاضی در این مرحله یک ایمیل تایید پرداخت هزینه ها از بخش خدمات پرداخت وایپو دریافت می کند. همچنین، شخص در این مرحله، ایمیلی نیز از اداره مبدا مبنی بر تایید دریافت اظهارنامه بین المللی علامت تجاری دریافت خواهد کرد. به منظور پیگیری درخواست ها نیز، شخص می تواند به صفحه اصلی حساب کاربری خود در سامانه وایپو وارد شده و وضعیت درخواست های خود را مشاهده نماید.