مطابق قوانین گمرکی کشور،کارت بازرگانی مجوزی است که دارنده ی آن،اعم از شخص حقیقی و حقوقی می تواند با داشتن آن، اقدام به تجارت در عرصه واردات و صادرات کالا کند. در ایران تنها بازرگانانی می توانند در واردات و صادرات فعالیت نمایند که دارای کارت بازرگانی باشند.
دارا بودن کارت بازرگانی به تنهایی منجر به وضع مالیات نمی گردد بلکه درآمد مشمول مالیات تعیین کننده مالیات قابل پرداخت خواهد بود .برای اشخاص حقیقی بر اساس درآمد مشمول مالیات طبق نرخ ماده 131 قانون مالیات های مستقیم و برای اشخاص حقوقی 25 % درآمد محاسبه و اخذ می گردد.
ماده 130 – بدهی های گذشته موضوع مواد 3 تا 16 و تبصره 3 ماده 59 ، ماده 129 قانون مالیات های مستقیم مصوب 03/12/1366 و اصلاحیه های بعدی آن قابل مطالبه و وصول نخواهد بود.
تبصره : وزارت امور اقتصادی و دارایی می تواند بدهی مالیات هایی که سال تحصیل درآمد مربوط یا تعلق آن ها حسب مورد قبل از سال 1368 باشد را تا سقف یک میلیون ریال برای هر مودی در نقاطی که مقتضی بداند کلاَ یا جزئاَ مورد بخشودگی قرار دهد.
ماده 131 : نرخ مالیات بردرآمد اشخاص حقیقی به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد به قرار ذیل است:
– تا میزان سی میلیون ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد
– تا میزان یکصد میلیون ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد سی میلیون ریال به نرخ بیست درصد
– تا میزان دویست و پنجاه میلیون ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد یکصد میلیون ریال به نرخ بیست و پنج درصد
– تا میزان یک میلیارد ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد دویست و پنجاه میلیون ریال به نرخ سی درصد
– نسبت به مازاد یک میلیارد ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ سی و پنج درصد
دریافت مالیات علی الحساب 4 درصد از کارت بازرگانی:
به موجب بخشنامه گمرک، دارندگان کارت های بازرگانی باید مالیات علی الحساب واردات قطعی کالا را به میزان 4 درصد مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی پرداخت کنند.
در این رابطه گمرک جمهوری اسلامی ایران در بخشنامه ای به تمامی گمرکات اجرایی اعلام کرده است ، اظهار کالا از تاریخ ابلاغ 60/02/ 1395 مشمول مالیات علی الحساب واردات قطعی کالا به میزان 4 درصد از مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی مندرج در اظهارنامه گمرکی تعیین خواهد شد. موارد ذیل مشمول پرداخت مالیات مذکور نخواهند بود:
1- واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره برداری و همچنین ماشین آلات خطوط تولیدی برای واحدهای تولیدی دارای جواز تاسیس از وزارت خانه های ذیربط.
2- کارت های بازرگانی رتبه بندی شده و دارای رتبه طلایی ( رتبه الف ) پس از تایید مراتب از سوی اتاق صنایع و معادن ذیربط در هر مورد.
3- وارد کنندگان خوش حساب معرفی شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور با ارائه گواهی مفاصا حساب مالیاتی.
4- وزارتخانه ها، موسسات و سازمان های دولتی ، شهرداری و کلیه دستگاه های اجرایی دارای ردیف بودجه ای کشور.
5- کالاهای وارده از طریق پست و کالاهای همراه مسافر که جنبه تجاری نداشته باشد.
6- کلیه کالاهای موضوع ماده 119 قانون امور گمرکی مصوب سال 1390
بر این اساس در صورت تشخیص گمرک مبنی بر اینکه دارنده کارت بازرگانی علیرغم صراحت تبصره 4 ذیل بند 3 ماده 10 آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات اقدام به واگذاری غیر برای استفاده از مزایای کارت نموده،لازم است علاوه بر اخذ مالیات علی الحساب به میزان فوق الذکر مفاصا حساب مالیاتی دارنده کارت بازرگانی نیز اخذ شود.
مالیات صادرات و واردات:
مالیات صادرات و واردات نوعی از مالیاتهایی است که توسط دولتها بر روی کالاهایی که از یک کشور صادر یا به آن وارد میشوند، اعمال میگردد. این مالیاتها میتوانند به شکلهای مختلفی باشند:
1- تعرفههای وارداتی: مالیاتهایی که بر روی کالاهای وارداتی اعمال میشوند. این تعرفهها معمولاً به منظور حمایت از تولیدکنندگان داخلی در برابر رقابت خارجی، ایجاد درآمد برای دولت، یا تنظیم بازار اعمال میشوند.
2- مالیاتهای صادراتی: این نوع مالیات کمتر رایج است و بر روی کالاهای صادراتی اعمال میشود. هدف از این مالیاتها میتواند تنظیم بازار داخلی، جلوگیری از خروج منابع طبیعی یا کالاهای استراتژیک، یا ایجاد درآمد برای دولت باشد.
میزان و نحوه اعمال این مالیاتها بستگی به سیاستهای اقتصادی و تجاری هر کشور دارد و میتواند در زمینههای مختلفی مانند حمایت از صنایع داخلی، حفاظت از محیط زیست، یا توازن تجاری تأثیرگذار باشد.
مالیات صادرات :
مالیات صادرات نوعی از مالیات است که دولتها بر روی کالاها یا محصولاتی که از کشور صادر میشوند اعمال میکنند. این نوع مالیات به ندرت استفاده میشود و اهداف مختلفی دارد، مانند:
1- تنظیم بازار داخلی: مالیات بر صادرات میتواند به منظور جلوگیری از کاهش بیش از حد منابع داخلی یا کنترل قیمتها در بازار داخلی اعمال شود.
2- حفاظت از منابع طبیعی: در برخی موارد، دولتها برای جلوگیری از استخراج بیرویه و صادرات منابع طبیعی مانند مواد معدنی یا منابع جنگلی، مالیات صادراتی وضع میکنند.
3- ایجاد درآمد برای دولت: در برخی موارد، این مالیات به عنوان منبع درآمدی برای دولتها عمل میکند، به ویژه در کشورهایی که به صادرات خاصی وابسته هستند.
4- حمایت از صنایع داخلی: مالیات بر صادرات ممکن است برای حمایت از صنایع داخلی اعمال شود، به این ترتیب که منابع یا محصولات خاص در داخل کشور باقی مانده و به صنایع داخلی کمک کنند.
میزان و شرایط اعمال مالیات صادرات بسته به سیاستهای اقتصادی و تجاری هر کشور متفاوت است.
مالیات واردات :
مالیات واردات، که معمولاً به عنوان تعرفه وارداتی شناخته میشود، نوعی مالیات است که دولتها بر روی کالاها و محصولاتی که از سایر کشورها به داخل مرزهای خود وارد میکنند اعمال میکنند. این تعرفهها میتوانند به چندین دلیل وضع شوند، از جمله:
1- حمایت از تولیدکنندگان داخلی: تعرفههای وارداتی میتوانند به منظور حمایت از صنایع و تولیدکنندگان داخلی از رقابت خارجی اعمال شوند. با افزایش قیمت کالاهای وارداتی، محصولات داخلی رقابتپذیرتر میشوند.
2- ایجاد درآمد برای دولت: تعرفههای وارداتی یک منبع درآمدی برای دولتها هستند. این درآمدها میتوانند برای پروژههای عمومی یا سایر هزینههای دولتی استفاده شوند.
3- حفاظت از استانداردهای کیفی و ایمنی: دولتها ممکن است تعرفههای وارداتی را برای محافظت از مصرفکنندگان در برابر کالاهایی با کیفیت پایین یا استانداردهای ایمنی نامناسب اعمال کنند.
4- توازن تجاری: تعرفهها میتوانند به منظور کاهش کسری تجاری و تعادلبخشی به تجارت خارجی یک کشور به کار روند.
میزان و نحوه اعمال این تعرفهها بسته به سیاستهای اقتصادی و تجاری هر کشور متفاوت است و ممکن است بر اساس نوع کالا، کشور مبدأ، و سایر عوامل تغییر کند.
نحوه استعلام مالیات کارت بازرگانی:
برای استعلام مالیات کارت بازرگانی، افراد باید از پیش در سامانه سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس tax.gov.ir ثبتنام کرده و کد اقتصادی دریافت کرده باشند. در واقع متقاضیان پیش از هرگونه اقدام باید مراحل ثبت نام در این سامانه را پشت سر گذاشته و به وضعیت ۴۵ رسیده باشند. در چنین شرایطی، صدور گواهی مالیاتی موضوع ماده ۱۸۶ قانون مالیاتهای مستقیم با استعلام اتاق بازرگانی قابل انجام خواهد بود؛ در اصل، شخص متقاضی صدور یا تمدید کارت بازرگانی، شخصا نمیتواند درخواست صدور گواهی ماده قانون مذکور را به واحد مالیاتی مربوطه ارائه دهد.
برای صدور گواهی مالیاتی، مودی مالیاتی باید فاقد بدهی در کلیه پروندههای مالیاتی مربوط به کارت بازرگانی یا سایر فعالیتها باشد. پس از صدور گواهی، فعالان تجاری میتوانند از طریق مراجعه به پورتال خدمات الکترونیکی دفتر بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به نشانی iccima.ir و وارد کردن اطلاعات خود، با انتخاب گزینه «نمایش اطلاعات مالیات» وضعیت مالیاتی درخواستکننده کارت بازرگانی قابل بررسی خواهد بود.
پرداخت به موقع مالیات کارت بازرگانی برای تمدید اعتبار:
کارتهای بازرگانی تاریخ اعتبار ۱ تا ۵ ساله دارند و بعد از آن برای ادامه فعالیت، باید نسبت به تمدید اعتبار کارت بازرگانی اقدام کنید. برای تمدید اعتبار، ابتدا باید کلیه بدهیهای مالیاتی مربوط به کارت بازرگانی و سایر فعالیتهای مالی را انجام دهید؛ به همین دلیل استعلام بدهی مالیاتی برای برآورد هزینهها و برنامهریزی پرداخت بدهی مالیاتی به شما کمک بزرگی خواهد کرد.
فعالیت های ممنوعه طبق مواد 274 تا 280 قوانین مالیات مستقیم که باعث مجرم قلمداد شدن فرد حقیقی یا حقوقی می شود:
1- امتناع از پرداخت مالیات و عدم تمدید اعتبار کارت بازرگانی.
2- انجام یکسری امور پنهانی در زمینه های صادرات و واردات و آشکار نساختن آن.
3- تنطیم قراردادهای تجاری جعلی و رعایت نکردن اصول و قوانین هنگام عقد آن.
4- استفاده از کارت بازرگانی با نام اشخاص دیگر و یا استفاده از کارت های اجاره ای که باعث اجهاف در حق دیگران و بیت المال می شود.
5- عقد انوع قراردادهای تجاری و انجام معاملههای بینالمللی با سود مالی با نام افراد دیگر.
6- عدم ارسال مدارک مالی به سازمان امور مالیاتی کشور که این عمل باعث اجاد ضرر برای دولت است.
جریمه عدم پرداخت مالیات کارت بازرگانی :
در صورتی که بازرگان از پرداخت مالیات تعیین شده امتناع کند و یا فعالیت های ممنوعه ای را که در بخش قوانین مالیات کارت بازرگانی ذکر شده است با کارت خود انجام دهد، شخص حقوقی و حقیقی طبق قانون مجرم شناخته می شود که طبق قانون مجازات اسلامی تعزیرات درجه شش، مجازاتی برای او در نطر گرفته شده است که در ذیل به آن ها اشاره کرده ایم:
این افراد از یکسری حقوق مختلف اجتماعی منع شده و محروم می شوند.
کارت بازرگانی شخص باطل شده و از تجارت با این کارت و مزایای آن محروم می شود.
بر اساس تشخیص قاضی برای آن ها مجازات هایی هم چون شلاق، حبس و غیره تعیین می شود و حکم آن ها در رسانه ها به صورت علنی اعلام می گردد.
از تجارت های بین المللی منع می شوند و علاوه بر این از کشور هم ممنوع الخروج می شوند.
چنین افرادی علاوه بر اینکه ملزم می شوند که مالیات بیشتری پرداخت کنند، می بایست جریمه نقدی هم بپردازند.