بر اساس قوانین گمرکی کشور، کارت بازرگانی مجوزی است که دارنده ی آن، اعم از شخص حقیقی و حقوقی، می توانند اقدام به تجارت در عرصه واردات و صادرات کالا کند. این تجارت برون مرزی از ثبت سفارش و ترخیص کالا تا واردات از مناطق آزاد، حق العمل کاری در گمرک و صادرات کالاهای مجاز را در بردارد. بر این اساس، ورود و صدور کالا برای کلیه تجار آزاد نیست و بازرگانانی می توانند مبادرت به ورود و صدور کالا کنند که دارای کارت بازرگانی باشند.
صدور کارت بازرگانی موکول به آن است که اصولاً بازرگان موسسه ی خود را در دفتر ثبت تجارتی ثبت کرده و دارای دفاتر پلمپ شده ی تجارتی باشد و عضویت اتاق بازرگانی محل خود را نیز قبول کرده باشد. در مورد شرکت های تجارتی، کارت بازرگانی به نام مدیر مسئول شرکت صادر می شود.
بازرگانانی که تقاضای صدور کارت بازرگانی می نمایند باید طبق فرم های چاپ شده از طرف اتاق بازرگانی اطلاعات مربوط به تجارت خود را به اتاق بازرگانی بدهند و از طرف دو نفر از اعضای اتاق بازرگانی معرفی شوند. صدور کارت بازرگانی برای بازرگانان و شرکت های خارجی منوط به معامله متقابله است، یعنی در صورتی به بازرگانان خارجی کارت بازرگانی داده می شود که کشور آن ها نیز به بازرگانان ایرانی اجازه فعالیت بازرگانی بدهد.
بر طبق ماده ۳ قانون صادرات و واردات، هر شخص، شامل افراد حقیقی و حقوقی، برای انجام فعالیتهای صادراتی و وارداتی خود، نیاز به داشتن کارت بازرگانی دارند. این کارت از آنجایی که تجارت بینالمللی نیازمند آن است، از طریق اتاق بازرگانی ایران که از تجار و بازرگانان تشکیل شده و در باره مسائل اقتصادی بازار رای میدهند، با شرایط خاصی قابل اخذ است. اگر شرایط لازم برای هر دو نوع شخص (حقیقی و حقوقی) فراهم باشد، این ممکن است که یک شخص نیاز به دو کارت بازرگانی داشته باشد. به عنوان مثال، یک شخص میتواند به عنوان مدیرعامل یک شرکت بازرگانی کارت بازرگانی دریافت کند و به عنوان یک تاجر (شخص حقیقی) نیز میتواند کارت بازرگانی دریافت کند، بنابراین دو حالت قابل دریافت است. برای دریافت کارت بازرگانی، شرایط سنی وجود دارد و تنها افرادی که بالای 20 سال سن دارند و پس از گذراندن مراحل ضروری (مانند شرکت در کلاسهای آموزشی) و تکمیل مدارک، شرایط لازم را داشته باشند، مجوز دریافت کارت بازرگانی را خواهند داشت.
انواع کارت بازرگانی:
1-کارت بازرگانی تجاری:
بر اساس تعریف گمرک،کارت بازرگانی مجوزی است که دارنده آن چه شخصی حقیقی باشد چه شخصی حقوقی،می تواند با داشتن آن اقدام به تجارت در عرصه واردات و صادرات کالا کند.این تجارت از ثبت سفارش و ترخیص کالا تا واردات از مناطق آزاد،حق العمل کاری در گمرک و صادرات کالاهای مجاز را در بردارد.
2- کارت بازرگانی خدماتی:
کارت بازرگانی خدماتی،برای اشخاص حقوقی که مجوز سرمایه گذاری با زمینه فعالیت خدماتی دارند صادر می شود.پر واضح است دارندگان این کارت تنها در زمینه ی فعالیت خود می توانند کالا وارد نمایند.
3- کارت بازرگانی موردی:
این کارت،تنها برای اشخاص حقیقی و حقوقی که برای یک بار خواهان ترخیص کالاهای خود باشند صادر می گردد.
4- کارت بازرگانی تولیدی/صنعتی:
این نوع کارت،برای اشخاص حقوقی که دارای مجوز سرمایه گذاری با زمینه فعالیت تولیدی هستند صادر می شود.دارندگان این کارت می توانند فقط تجهیزات کارگاهی و مواد اولیه مورد نیاز تولید خود را وارد نموده و پس از تولید صادر نمایند.